Middeleeuwen (500-1500)

Het onderzoek naar de middeleeuwse stedelijke secretarie van 's-Hertogenbosch is tot op heden nog onontgonnen terrein, ook al zijn er incidenteel beschouwingen gewijd aan de Bossche stadsklerken en -…

'Oorlog is niets anders dan onenigheid of een conflict, dat ontstaan is omdat enkele dingen het ongenoegen van de menselijke wil hebben veroorzaakt, met als gevolg dat dit conflict tot een redelijke…

Wie was Willem van Abcoude, de middeleeuwse edelman die in 1400 twee gasthuizen stichtte die vandaag de dag nog steeds actief zijn: het Sint-Ewoutsgasthuis in Wijk bij Duurstede en het Sint-…

‘De Hanze’ van de bekende historicus en bestsellerauteur Dick Harrison vertelt de geschiedenis van het machtige middeleeuwse handelsverbond waarvan ook Nederland en België deel uitmaakten. …

In ‘Schildmaagd’ belicht Nancy Marie Brown de onbeschreven maar fascinerende geschiedenis van krijgsvrouwen in de Vikingtijd. De geschiedenis van de Vikingen blijft tot de…

Al snel nadat het Speculum humanae salvationis werd geschreven, rond 1300, behoorde het tot de standaardwerken met typologische verklaring van de Bijbel. De verhalen uit het leven van Maria en…

Biografie van koning Roger II, stichter van het Koninkrijk Sicilië. Roger II (1095–1154), de stichter van het Koninkrijk Sicilië, dat nog tot in de 19de eeuw zou voortbestaan, werd reeds…

Die religiösen Frauengemeinschaften des Limburger Maaslands haben von der historischen Forschung bislang nur wenig Aufmerksamkeit erfahren. Das gilt auch für die Abtei Thorn, die seit dem Mittelalter…

In het Brussel van 1430 was er heel wat gaande: het Brusselse stadsbestuur trok alle registers open om het paleis op de Brusselse Coudenberg tot hoofdverblijfplaats te maken van Filips de Goede, de…

In de Gentse Universiteitsbibliotheek bevindt zich een codex met afschriften van 220 oorkonden uit de periode 1282-1481 (1555), uitgevaardigd door zeer verschillende personen en instellingen, die…

De Bourgondische hertogen hechtten een groot belang aan de kwaliteit van de geneeskundige actoren in hun dienst. Bij voorkeur trokken ze universitair geschoolde doctores in de medicijnen aan en zelfs…

1231. Paus Gregorius IX rekruteert dominicanen als de eerste inquisiteurs. Aanvankelijk richten ze hun pijlen op katharen en waldenzen, daarna op bekeerde joden, melaatsen, spirituele franciscanen,…

Sodomie, afgeleid van de Bijbelse stad Sodom, was een breed paraplubegrip in de late middeleeuwen. De term werd vooral gebruikt om seks tussen mannen te beschrijven. Maar ook om seks tussen vrouwen…

De Oudfriese oorkonden in Ferdban weerspiegelen het dagelijkse leven van gewone mensen en van de allerrijksten en allermachtigsten in Friesland. Ze gaan ook over zaken als vete en vrijheidsstrijd, de…

In de jaren zeventig was Rudi Künzel een van de pioniers in de mentaliteitsgeschiedenis. In deze essays zet hij dat onderzoek voort. Hij belicht middeleeuwse groepsculturen en laat zien hoe in…

Het Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis, onder redactie van Bas van Bavel (Utrecht), Arnoud-Jan Bijsterveld (Tilburg), Bram van den Hoven van Genderen (Utrecht), Antheun Janse (Leiden), Hans Mol…

In 1459 vatte Maria van Pee, kanunnikes in het Brusselse klooster Jericho, het plan op de preken van haar rector en biechtvader Jan Storm uit haar geheugen op te schrijven. Ze stond daarmee aan de…

Het Ministerie van Middeleeuwse Zaken onderzoekt hoe middeleeuwse inzichten ons kunnen helpen bij het vormgeven van een veerkrachtige en duurzame samenleving. Nederlandse en Vlaamse wetenschappers…

De boeken van Velthem bundelt elf artikelen met een inleiding over de Brabantse auteur Lodewijk van Velthem, die in het eerste kwart van de veertiende eeuw een Middelnederlandse kroniek en een roman…

‘Nooit eerder is zulke wreedheid in Brittannië gezien,’ weeklaagde Alcuinus, hofgeleerde van Karel de Grote, nadat Vikingen in 793 een verrassingsaanval. uitvoerden op de abdij van Lindisfarne, aan…

In 1316 begonnen de klerken in de Hollandse kanselarij van graaf Willem III met de systematische registratie van de oorkonden uitgevaardigd door de vorst. In de loop van de regeringen van de graaf en…

In ‘Moord ende doodslag’ reconstrueert Kees Nieuwenhuijsen bijna veertig moorden op bekende en minder bekende personen uit de Middeleeuwen. Hoe ging hun verhaal de geschiedenis in? ‘…

Rond 1270 schreef de beroemde Vlaamse dichter Jacob van Maerlant Der Naturen Bloeme. Het is een vertaling-op-rijm van Liber de natura rerum van de geleerde Thomas van Cantimpré. Dankzij Maerlant kon…

In discussies over misdaad en straf wordt vaak gerefereerd aan de Middeleeuwen, waarin volgens de populaire opvatting gruwelijke lijfstraffen aan de orde van de dag waren en gevangenissen nog geen '…