Middeleeuwen (500-1500)

Wie is de grootste Vlaming ooit? Pater Damiaan, Ambiorix, Vesalius, Mercator? Keizer Karel misschien, maar kan je die een Vlaming noemen, ook al is hij geboren in Gent? Wie in de lijstjes nooit…

De reikwijdte van het middeleeuwse onderwijs is enorm. Zoals de apostelen lichtende voorbeelden waren voor de middeleeuwse mens, zo was ook de extravagante en nu obscure laatantieke auteur Martianus…

Middeleeuwse oorkonden gelden als een belangrijke bron voor historisch en taalkundig onderzoek. Met betrekking tot Friesland is de aandacht tot dusver vooral uitgegaan naar de Friestalige oorkonden.…

1918. Een jonge verpleegster, Mina Hendriks uit ’s-Hertogenbosch, huwt met een gevluchte Belgische militair, Gustave Scohier uit Charleroi. Ze krijgen twee zonen, trekken naar Congo en komen later in…

Meer dan zeshonderd jaar geleden, tijdens de hoogtijdagen van de middeleeuwen, woonden in Schoonhoven en Gouda de graven van Blois. Hun kastelen en landgoederen zijn nu goeddeels verdwenen, maar hun…

Ibn Khaldûn (1332-1406) wordt beschouwd als een van de invloedrijkste intellectuelen die de Arabische wereld heeft voortgebracht. Toch is de auteur van de Muquaddima, de belangrijkste historische…

Leken in de Nederlanden zochten in de veertiende eeuw naar nieuwe vormen van geloofsbeleving. Zij streefden naar een meer verinnerlijkte spiritualiteit en een persoonlijke relatie met God. Vaak…

De centrale vraag in dit boek is: wat betekende ‘jong’zijn in de late middeleeuwen? Hoe dachten volwassenen toen over jongeren? Daarvan zijn talrijke sporen terug te vinden in de Middelnederlandse…

De preek is een belangrijk genre in de Middelnederlandse literatuur en kan wat betreft omvang en gevarieerdheid de vergelijking met de middeleeuwse preekliteratuur in andere volkstalen goed doorstaan…

Hoewel de Utrechtse Paulusabdij na Egmond de oudste benedictijner stichting is in de noordelijke Nederlanden, resteert er slechts een zeer fragmentarische nalatenschap. De oudste originele archivalia…

Katherina van Alexandrië was in de Middeleeuwen een van de populairste heiligen in de Lage Landen. Volgens de overlevering was zij beeldschoon en buitengewoon intelligent. Zij liet zich dopen toen…

Wat schuilt er achter het Nibelungenlied? Wat zijn de achtergronden van het epos? Het Nibelungenlied is misschien wel het beroemdste epos uit het Duitse taalgebied, waar in de loop der…

Een van de weinige heiligen van Nederlandse afkomst is Ludger. Volgens de overlevering is hij geboren in Zuilen (vlak bij Utrecht), in de tijd dat de missionarissen Willibrordus en Bonifatius hier…

Eleanor Barraclough belicht de alledaagse wereld van de beruchte Vikingbeschaving in ‘Verborgen levens’. In ‘Verborgen levens’ brengt Eleanor Barraclough het menselijke van de…

Dit Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis bevat een aantal gevarieerde opstellen. Paul Trio en Arnoud-Jan Bijsterveld presenteren het tweede en laatste deel van hun bijdrage over de evolutie van…

Aan het begin van de vijftiende eeuw werden de graaf van Holland, de stad Naarden en de Gooise boeren het eens over het behoud, beheer en gebruik van de Gooise gemene gronden: weilanden, heidevelden…

In de achtste eeuw veroveren de moslims het Iberisch schiereiland Spanje. Al-Andalus (Arabisch Spanje) groeit uit tot een zelfstandig kalifaat met een grote welvaart. Drie eeuwen later heroveren de…

In 'De eerste Gouden Eeuw' vertelt Luit van der Tuuk over handel en scheepvaart in de vroege middeleeuwen. Toen, betoogt Van der Tuuk, werd reeds de basis gelegd voor de latere 'Gouden Eeuw'.…

In ‘De Tempeliers’ beschrijft historicus Dan Jones op verhalende wijze de opkomst en ondergang van de middeleeuwse tempelridders, voor de liefhebbers van waargebeurde geschiedenisverhalen. …

Wat doe je als je buikpijn krijgt van de verbouwings-stress? Hoe bereid je je voor op een lange reis? Wat doe je om ruzie op te lossen, hoe zorg je dat je sieraden er duurder uitzien dan ze zijn,…

De graven van Loon is het standaardwerk over het Limburgse verleden tot 1795. Een verleden dat zich niet in de Nederlanden afspeelde, maar binnen de grenzen van het Duitse Rijk. Anders, verrassend en…

‘Koningsdrama’ van Helen Castor is het verhaal van twee rivaliserende neven, Richard II en Hendrik IV, wier tumultueuze levens het lot van het middeleeuwse Engeland bepaalden. …

In ‘Moord ende doodslag’ reconstrueert Kees Nieuwenhuijsen bijna veertig moorden op bekende en minder bekende personen uit de Middeleeuwen. Hoe ging hun verhaal de geschiedenis in? ‘…