Ideeengeschiedenis

Kunnen literatuur en kunst de vrede en de eendracht in de wereld bevorderen? Hoe komt iemand tot ware zelfontplooiing? Welke kennis is zowel nuttig als deugdzaam om te bezitten? Op welke manier kan…

Het Noord-Hollands Archief (NHA) in Haarlem beheert kerncollecties van de Nederlandse wetenschapsgeschiedenis zoals de archieven van de Hollandse Maatschappij van Wetenschappen, de KNAW en de…

Met de Nobelprijswinnaars J.D. van der Waals en P. Zeeman in haar gelederen bevond de Amsterdamse natuurkunde zich in het brandpunt van de zogenaamde 'Tweede Gouden Eeuw', de bloeiperiode van de…

Rijk Timmer presenteert een nieuwe kijk op het gedachtegoed van de bekende middeleeuwse rechtsgeleerde Philips van Leiden. Philips leefde in een wereld van oorlog, pest en het najagen van eigen…

In de politiek wordt veel gesproken over 'sociale cohesie' en de noodzaak deze te versterken. Het idee hierachter is: vroeger leefde men in herkenbare buurten en saamhorige dorpen waar het nog…

'Eene bedenkelijke nieuwigheid' 1e druk is een boek van de Vries uitgegeven bij Verloren B.V., Uitgeverij. ISBN 9789065505781 Op 1O augustus 1796 namen de curatoren van de Leidse…

Eeuwenoude stoïcijnse wijsheid, tot op de dag van vandaag relevant. Voor de lezers van Epictetus, Seneca en Marcus Aurelius. Het denken van de stoa is ongekend populair. In die…

De natuurwetenschappen vormen een eenheid, vond de Utrechtse hoogleraar Gerrit-Jan Mulder (1802-1880): ‘Niet ééne wetenschap, maar alle moeten beoefend, gelijkelijk beoefend, zal de uitkomst gelukkig…

Een eigentijds verleden 1e druk is een boek van K. Ribbens uitgegeven bij Verloren B.V., Uitgeverij. ISBN 9789065506580 Over het historisch besef van de Nederlanders wordt met enige…

Dat universiteiten geen ivoren torens zijn, maar maatschappelijke instellingen die met duizend draden zijn verbonden met de samenleving laat Pieter Caljé zien aan de hand van de sociale en culturele…

Een mozaïek van stemmen handelt over een topper uit het Nederlandse culturele erfgoed: Vondels Gysbreght van Aemstel, in 1637 geschreven voor de opening van de eerste officiële Nederlandse schouwburg…

Het lichaam heeft zijn eigen geschiedenis. Dit themanummer laat zien met wat voor onderwerpen, benaderingen en invalshoeken de (cultuur)geschiedenis van de negentiende eeuw is verrijkt door de…

Het Jaarboek De Achttiende Eeuw, dat met ingang van 2017 verschijnt, is de opvolger van het gelijknamige tijdschrift (1968-2016). Ieder jaarboek bevat een themadossier rond een relevant en actueel…

Door de eeuwen heen hebben mensen allerlei pogingen ondernomen om zichzelf en hun samenlevingen te beschermen tegen de ingrijpende gevolgen van schokkende gebeurtenissen: grote rampen en oorlogen,…

'Oefenschool der Muzen, werkplaats der wetenschap' zijn vermaarde woorden uit het Stichtingsbesluit van de Groninger Academie in 1614. De eerste Rector, Ubbo Emmius, gaf dit belangrijkste officiële…

Holland 2006/3 1e druk is een boek van Merkloos uitgegeven bij Verloren B.V., Uitgeverij. ISBN 9789070403553 Vis als haring en paling appelleert sterk aan ons nationaal gevoel, ons '…

Etty Hillesum (Middelburg 1941-Auschwitz 1943) heeft niet alleen een dagboek en brieven nagelaten, maar ook een klein citatenboek met afschriften. Samen met Henny Tideman schreef ze 86 citaten in het…

Vanouds hebben mensen aandacht geschonken aan uiterlijk, zang en vlucht van vogels en er betekenis aan toegekend. Vogels spelen dan ook een rol in mythen en legenden, in fabels en sprookjes, in…

Een krachtig pleidooi voor hoop en positiviteit. Voor de lezers van Rutger Bregman en Yuval Noah Harari In The Bright Side presenteert journalist Sumit Paul-Choudhury een…

Traditionele beelden van de priester als 'man Gods' hebben de afgelopen decennia aan geldigheid ingeboet. Achter die constatering gaat een complex historisch debat schuil dat ook kerkpolitiek nog…

Was het negentiende-eeuwse toneel in verval? Geletterde tijdgenoten meenden van wel: na de Bataafs-Franse tijd had het 'beschaafde' publiek plaatsgemaakt voor het 'gemeen'. In plaats van klassieke of…

Dit themanummer richt zich vooral op de provincie Zuid-Holland en het recent ontwikkelde zogeheten 'erfgoedlijnenbeleid'. Kunnen deze erfgoedlijnen de basis zijn voor historische reflectie en nader…

De achttiende eeuw, die bekend staat als de eeuw van de Rede en de Verlichting, was tegelijkertijd ook de eeuw waarin hartstochten en sentimenten de gemoederen beroerden. Dorothée Sturkenboom voert…

AWE Het Engelse woord is moeilijk te vertalen. Ontzag, eerbied, vrees - maar dat is het toch niet. Huiver, geen goed Nederlands woord, komt het dichtst bij de betekenis van awe. Awe, men moet…